In this presentation, I wish to explore the oral testimony of women of ethnic minority origins, who joined the Lao communist guerilla in southeastern Laos in the 1960s. Although memoirs and biographies of former revolutionaries (mostly in Lao) began appearing in bookshops and markets in Vientiane in the early 1990s, they overwhelmingly portray the lives of male leaders. These women were in general recruited as young girls, went through the wartime educational system and ideological circuit, and became cadres within the revolutionary movement.
The rationale underlying their narratives could concur with Sophie Quinn-Judge’s comments on the lives of early Vietnamese women revolutionaries : “For the generation of women who began the revolution in Vietnam, the traditional virtues of stoicism and self-sacrifice were the ones that dominated their lives.”[1] Some of these women came from a materially poor and illiterate background ; yet, through their wartime trajectories, they acquired and developed a similar faith in socialism. As guerrilla agents, these women broke from a way of life with its own cultural and social norms to embrace socialist and nationalist ideals. They became emancipated : they held political positions and traveled far beyond the confines of the village life of her childhood.
In short, they lived exceptionally independent lives under extraordinary circumstances for women of their background and origins. Yet, although patriotic emulation and revolutionary heroism are very much inscribed in the Lao government-sanctioned history books, there have been no consistent post-war policies and practices through which the Lao state could display their gratitude and appreciation for those who suffered and/or died for the “just cause”. It is against such loss of memory in the public world that life stories such like these women’s can speak out.
[1] Quinn-Judge, Sophie. 2001. “Women in the Early Vietnamese Communist Movement : Sex, Lies, and Liberation.” South East Asia Research 9, 3 : 269.
Trong bài thuyết trình, tôi sẽ tìm hiểu những lời chứng của những người phụ nữ dân tộc thiểu số đã tham gia đội du kích cộng sản Lào ở miền nam nước Lào trong những năm 1960. Mặc dù ký ức và tiểu sử của những nhà cách mạng trước kia (chủ yếu ở Lào) đã bắt đầu xuất hiện ở những nhà sách và chợ ở Vientiane vào đầu thập niên 1990, chúng phần lớn nói về cuộc đời của những nam lãnh đạo. Những người phụ nữ chủ yếu được tuyển khi họ còn là những cô bé, và đã được giáo dục trong hệ thống giáo dục thời chiến và giáo dục tư tưởng, sau đó trở thành những cán bộ trong phong trào cách mạng. Nguyên nhân thể hiện trong những lời kể này trùng với những ý kiến của Sophie Quinn-Judge về cuộc đời của những nhà cách mạng nữ người Việt Nam : “Thế hệ phụ nữ bắt đầu cuộc cách mạng ở Việt Nam, những phẩm chất truyền thống là hi sinh và khắc kỷ thể hiện xuyên suốt cuộc đời họ”. Một vài phụ nữ đến từ hoàn cảnh nghèo khó và không biết đọc viết, nhưng qua những khó khăn thời chiến, họ phát triển lòng tin vào chủ nghĩa xã hội. Là những du kích, những phụ nữ này thoát khỏi con đường sống với những quy tắc xã hội và văn hóa tiêu chuẩn và đi theo những lý tưởng xã hội chủ nghĩa và dân tộc chủ nghĩa.
Họ được giải phóng : họ nắm giữ những vị trí chính trị và đã đi đến nhiều nơi ngoài giới hạn cuộc sống làng xóm trong tuổi thơ của họ. Nói tóm lại, họ đã sống những cuộc sống đặc biệt độc lập trong những hoàn cảnh đặc biệt so với những người phụ nữ từ hoàn cảnh và nguồn gốc như họ. Tuy nhiên, mặc dù sự thi đua yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng được viết trong những sách lịch sử được nhà nước kiểm soát, không có những chính sách hậu chiến và những thực hành thống nhất mà qua đó chính phủ Lào thể hiện lòng cảm kích dành cho những người đã chịu đựng và/hay đã chết vì ‘lý tưởng’.